Feministki w Polsce: Gwiazdy, które są feministkami

Feminizm w Polsce

W 2018 roku świętowałyśmy 100-lecie odzyskania niepodległości oraz 100-lecie zyskania przez kobiety praw wyborczych. Czy w ciągu stu lat dużo się zmieniło w kwestii równouprawnienia i praw kobiet? Wydarzenia ostatnich lat (ustawa anty-aborcyjna, fala czarnych protestów) na pewno rzuciły cień na entuzjastyczne obchody 100-lecia zyskania przez kobiety praw wyborczych, ponieważ, jak się okazało, kobiety mimo iż mogą głosować w wyborach, wciąż pozostają na łasce mężczyzn, którzy są u władzy.

Co to jest feminizm?

Według Słownika Języka Polskiego feminizm to
ruch na rzecz prawnego i społecznego równouprawnienia kobiet.

Kim jest feministka?

Zamiast zwykłej słownikowej definicji, postanowiłyśmy oddać głos jednej z najbardziej znanych współczesnych feministek, pisarce i działaczce na rzecz praw kobiet, Chimamanda Ngozi Adichie. Fani Beyonce mogą kojarzyć Adichie z piosenki Flawless, gdzie nigeryjska działaczka przytoczyła swoją definicję feministki.

– Feministka to osoba, która wierzy w społeczną, polityczną i ekonomiczną równość płci. – stwierdziła Adichie.

Bardzo ciekawe podejście do współczesnego feminizmu ma popularna angielska aktorka, Emma Watson. W swojej słynnej przemowie, którą wygłosiła w 2014 roku w siedzibie ONZ, aktorka zwróciła uwagę na to, jak ważne jest, by nie tylko kobiety miały prawo być silne, ale również, by mężczyźni mieli prawo pokazywać słabość. Równouprawnienie to nie tylko takie same zarobki i jednakowe prawa – to, wg Watson, również możliwość pokazywania otwarcie siły i słabości, to bycie sobą i nie odczuwanie z tego powodu wstydu.

– W feminizmie chodzi o wybór (…). W feminizmie chodzi o wolność, o wyzwolenie. W feminizmie chodzi o równość. – powiedziała w wywiadzie dla Vanity Fair aktorka.

Feminizm w Polsce historia

Feminizm w Polsce nie jest nowym zjawiskiem. Już w XIX wieku system myśli feministycznej w naszym kraju prężnie się rozwijał, by wraz z pozytywizmem przybrać na sile. Początek wieku XX uważa się za szczególnie ważny okres w historii polskiego feminizmu, ponieważ to właśnie wtedy żyło i tworzyło wiele wybitnych polskich feministek.

Zanim feminizm w języku polskim zaczął kojarzyć się z ruchem, który ma za zadanie upodlić i wykastrować mężczyzn, był systemem, który dążył do usamodzielnienia kobiet i nadania większej swobody praw Polkom. Pierwsze polskie feministki inspirację i odwagę w walce o równe prawa brały bezpośrednio od angielskich i francuskich sufrażystek.

7 fal feminizmu w Polsce

W Polsce możemy wyróżnić aż siedem fal feminizmu – siedem etapów przemian, które przechodził ruch feministyczny w naszym kraju. Kiedy w Polsce zaczął się feminizm? Początki feminizmu w Polsce sięgają XIX wieku.

FALA I (1800-1829)

W Europie tego okresu coraz więcej można było usłyszeć feministycznych głosów, głównie w literaturze. Pierwsza fala feminizmu w Polsce przypada na okres tuż przed powstaniem listopadowym i uważana jest za najsłabszą – to były dopiero początki feminizmu. Z tego okresu pochodzi pierwsza polska książka, nosząca feministyczne cechy, Pamiątka po dobrej matce (1819), w której autorka, Klementyna Hoffmanowa, podkreślała potrzebę kształcenia kobiet.

FALA II (1830-1963)

Okres między powstaniem listopadowym a styczniowym uważany jest za drugi etap feminizmu na ziemiach polskich. Idee tego okresu były inspirowane francuską myślą feministyczną, głównie pismami George Sand. Jedną z najbardziej znamienitych polskich feministek tego okresu była pisarka Narcyza Żmichowska. Żmichowska często przemawiała publicznie w obronie praw kobiet. Pisarka wraz z kilkoma innymi kobietami tworzyła grupę tzw. entuzjastek. Kim był warszawskie entuzjastki? Entuzjastki były kobietami, które głosiły potrzebę kształcenia i emancypacji wszystkich Polek.

FALA III (1870-1899)

Niektórzy uważają, że trzecia fala feminizmu była najważniejszym i kulminacyjnym momentem w historii polskiej myśli feministycznej. Co ciekawe, to właśnie w tym okresie największymi propagatorami myśli feministycznej byli…mężczyźni. Adam Wiślicki opublikował w Przeglądzie Naukowym artykuł Niezależność kobiety, w którym postulował tak ówcześnie radykalne poglądy, jak równouprawnienie płci w edukacji i pracy. Na Uniwersytecie Wileńskim odbywały się wykłady poruszające problem braku emancypacji kobiet. To właśnie dzięki jednemu z lwowskich wykładowców, Leonowi Bilińskiemu, w 1897 roku Lwowianki mogły podjąć studia wyższe na tym prestiżowym uniwersytecie. Trzecia fala feminizmu w Polsce to również okres tworzenia się myśli feministycznej w pracach Elizy Orzeszkowej.

FALA IV (1900-1919)

Czwarta fala, nazywana często modernistyczną. To właśnie wtedy tworzyły takie feministki w Polsce jak Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa czy Zofia Nałkowska. To właśnie Nałkowska była najbardziej zawziętą działaczką feministyczną, a do historii polskiego feminizmu przeszła jej przemowa wygłoszona podczas Kongresu Kobiet w Warszawie w 1907 roku.

Od kiedy kobiety w Polsce zyskały prawo wyborcze? 28 listopada 1918 roku Polki otrzymały pełnię praw wyborczych na mocy dekretu Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego.

FALA V (1920-1939)

Kiedy kobiety otrzymały pełnię praw wyborczych i mogły decydować w pewnym stopniu o sprawach państwowych, przyszedł czas na nową odsłonę feminizmu. Okres międzywojenny uważany jest w Polsce za najbardziej radykalny okres w historii rodzimego feminizmu. Najsłynniejszą feministką tego okresu była Irena Krzywicka, która wraz z Tadeuszem Boyem-Żeleńskim propagowała takie idee jak edukacja seksualna, świadome macierzyństwo, prawo do rozwodu, prawo do legalnej aborcji oraz całkowite równouprawnienie płci. Polskie społeczeństwo nie było jednak przygotowane na tak nowatorskie idee, dlatego wiele osób starało się uciszyć Krzywicką i Boya-Żeleńskiego. Co ciekawe, Krzywicka i Boy-Żeleński również sprzeciwiali się homofobii i głosili akceptację odmiennych orientacji seksualnych, co było niezwykłe jak na tamte czasy.

FALA VI (1945-1988)

Komunizm w Polsce przyniósł równouprawnienie płci. Wezwanie kobiet do tworzenia gospodarki komunistycznej wyrażało popularne ówcześnie hasło: Kobiety na traktory! Czy w PRL aborcja była legalna? Tak, w 1956 roku władze komunistyczne zalegalizowały aborcję oraz antykoncepcję, występując przeciwko nauczaniom Kościoła Katolickiego. Niestety, PRL-owski feminizm był idealny tylko w teorii, ponieważ nie podejmował wielu ważnych kwestii, którymi zajmowały się kobiece ruchy na Zachodzie. Komunistyczny feminizm w Polsce głównie skupiał się na uwolnieniu kobiet od ciężaru obowiązków rodzinnych, by mogły realizować się w pracy zawodowej.

FALA VII (1989 – obecnie)

Po przemianach politycznych w 1989 roku polski feminizm został skonfrontowany z powojennym zachodnim feminizmem. Siódma fala polskiego feminizmu przypominała radykalny ruch feministyczny z okresu międzywojnia i była bardzo krytykowana przez Kościół. W 1993 roku wprowadzono konstytucyjny zakaz aborcji i usunięto edukację seksualną ze szkół. W 1998 roku Skarb Państwa przestał finansować antykoncepcję.

Feminizm w Polsce współcześnie coraz bardziej widoczny jest w przestrzeni publicznej – feministki w Polsce nie ukrywają się w domowym zaciszu czy za ekranem komputera, ale działają na forum publicum. Kobiety otwarcie mówią o swoich prawach i nie boją się o nie walczyć – pokazuje to np. fala czarnych protestów, która miała miejsce w różnych miastach w kraju po tym, jak ogłoszono, że prawo anty-aborcyjne ma zostać zaostrzone.

Kim są polskie feministki?

Polskie feministki wcale nie muszą należeć do ugrupowań czy brać udział w marszach lub protestach. Współczesny feminizm jest bardziej elastyczny i skupia się na nieco innych problemach niż feminizm sprzed kilkudziesięciu czy kilkunastu lat wcześniej.

Pierwsze feministki w Polsce walczyły o prawo do edukacji i równouprawnienia. Emancypantki, jak nazywano niegdyś feministki w Polsce , pragnęły same decydować o swoim życiu i przyszłości. Chciały być wolne w znaczeniu społecznym, ekonomicznym i moralnym. Dla współczesnej kobiety fakt, że może iść na studia czy zdecydować się nie wychodzić za mąż może być czymś normalnym, jednak jeszcze sto lat temu było dla kobiet niespełnionym snem.

Ile jest feministek w Polsce? W Polsce z roku na rok zwiększa się ilość osób, które twierdzą, że są feministkami (są to zarówno kobiety, jak i mężczyźni). Trudno zliczyć, ile tak naprawdę jest w Polsce feministek, ale ogromna frekwencja osób na czarnych protestach i marszach dowodzi, że feministki w Polsce to grupa bardzo duża, na pewno kilkunasto-tysięczna.

Jakie są najbardziej znane feministki w Polsce? Do najbardziej znanych feministek w Polsce można zaliczyć kobiety, które swoją bezkompromisowością, siłą i charakterem głoszą idee feministyczne, nie zważając na głosy krytyki konserwatywnych środowisk (zdominowanych przez męską część społeczeństwa nastawioną negatywnie do feministycznych idei i poglądów). Najsłynniejsze feministki w Polsce to: Maria Janion, Maria Czubaszek, Kazimiera Szczuka oraz Hanna Bakuła.

Feministki w Polsce. Które polskie gwiazdy są feministkami?

Sławne feministki w Polsce to osoby zaangażowane w sprawy kobiet, aborcji, antykoncepcji i równouprawnienia. To kobiety rozpoznawalne, twarze polskiego show-biznesu.

Feminizm w Polsce nazwiska

Popularne aktorki, jak Maja Ostaszewska czy Magdalena Cielecka chętnie chodzą na czarne protesty, czy marsze, jawnie opowiadając się przeciwko pozbawianiu kobiet prawa do decydowania za siebie.

– Czuję się feministką. Nie wiem, jak jakakolwiek inteligentna kobieta może się nią nie czuć. Jest cała masa problemów: dyskryminowanie, brak wsparcia dla gospodyń domowych. – powiedziała w wywiadzie dla portalu party.pl Maja Ostaszewska.

Anja Rubik, polska supermodelka, o której w ostatnim czasie zrobiło się bardzo głośno za sprawą wydanego z jej inicjatywny podręcznika do edukacji seksualnej, SEXEDPL, również nie ukrywa swoich feministycznych poglądów. Modelka udowadnia, że praca w modelingu nie oznacza, że kobieta nie ma do zaoferowania nic prócz pięknej buzi – Rubik wielokrotnie podkreślała, że kobiety w branży modowej są bystre, niezależne i odważne. Inicjatorka akcji SEXEDPL sama bierze udział w marszach, manifestacjach i nie boi się walczyć o równouprawnienie kobiet.

Polska podróżniczka, Martyna Wojciechowska to przykład silnej kobiety, która nie boi się być sobą i realizować swoich pasji. W wywiadzie dla portalu party.pl Wojciechowska przyznała, że czuje się feministką:

– Jestem feministką, chociaż to trudne w dzisiejszych czasach do zdefiniowania. Na pewno jestem kobietą, która wierzy w swoje prawa i swoją siłę sprawczą. W tym sensie bardzo czuję się feministką i popieram wszystkie feministki. – powiedziała podróżniczka.

Dziennikarka, Agata Młynarska wielokrotnie podkreślała w swoich wywiadach, że czuje się feministką i że nie bycie nią w dzisiejszych czasach to prawdziwy obciach. Ponadto, Młynarska zauważyła, że mimo iż nie możemy jeszcze mówić o pełnym równouprawnieniu, to kobiety w Polsce stają się coraz silniejsze i pewniejsze siebie.

ZOBACZ ZDJĘCIA:

Maja Ostaszewska często podkreśla, że jest feministką.

Martyna Wojciechowska to przykład silnej kobiety, która nie boi się być sobą i realizować swoich pasji.

Dzięki akcji SEXEDPL zainicjowanej przez modelkę, Anję Rubik, znów mówi się o edukacji seksualnej w Polsce.

Magdalena Cielecka chętnie bierze udział w marszach, protestach i nie boi się wyrazić sprzeciwu wobec krzywdy, jaka dzieje się polskim kobietom.

Agata Młynarska uważa, że w dzisiejszych czasach nie można nie być feministką.

ZOBACZ TEŻ:

1. Pupa: jak wygląda idealna pupa? Eksperci odpowiadają
2. Znaki zodiaku, które będą miały PECHA w tym tygodniu. Co się stanie?
3. Makijaż ślubny: Cena i 20 najlepszych propozycji

źródło: viva.pl, niozz.pl, polityka.pl, wikipedia.org, wp.pl, polki.pl, sjp.pwn.pl